ẫy chuyển số trên vô lăng là gì?
Lẫy chuyển số (paddle shifters) là hai nút điều khiển điện tử đặt sau tay lái, cho phép người lái thay đổi số một cách thuận tiện, nhanh chóng và chính xác mà không làm giảm an toàn khi lái xe, bởi không cần phải buông tay lái.
Trong khi đó, với cách chuyển số truyền thống, người lái cần phải sử dụng một tay để điều khiển cần gạt số. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát tay lái trong các tình huống cần phản ứng nhanh chóng và không lường trước được.
Cơ chế hoạt động của các lẫy chuyển số khá là đơn giản. Chúng là công tắc điện tử được người lái sử dụng để gửi tín hiệu đến hộp điều khiển (ECU) của xe, từ đó ECU sẽ điều chỉnh số lên hoặc xuống phù hợp với yêu cầu của người lái.
Thường thì lẫy chuyển số chỉ được kích hoạt khi xe được đặt ở chế độ lái thể thao như sport, sport+, manual… Để lên số, người lái chỉ cần nhấn vào lẫy (+) bên phải của vô lăng và để xuống số, nhấn vào lẫy (-) bên trái theo yêu cầu vận hành của xe.
Công dụng của lẫy chuyển số trên vô lăng
Mặc dù không thể sánh ngang với các dòng xe thể thao hay siêu xe, nhưng việc sử dụng lẫy chuyển số trên vô lăng cũng đóng góp vào việc cải thiện đáng kể trải nghiệm lái và chuyển số trên các dòng xe phổ thông.
Người lái chỉ cần bấm (-) để giảm số và (+) để tăng số trên xe tự động. Đối với xe số sàn, việc chuyển số cũng tương tự, thực hiện trong khoảng từ 1.500 đến 2.500 vòng/phút. Cụ thể, người lái có thể sử dụng lẫy chuyển số trên vô lăng trong các trường hợp sau:
- Khi đổ dốc: Sử dụng lẫy chuyển số khi xuống dốc để khai thác khả năng phanh của động cơ, ngăn chặn hiện tượng quá nhiệt của đĩa phanh do phanh liên tục. Tài xế nên nhấn lẫy (-) để giảm số cho đến khi xe đạt tốc độ mong muốn. Nếu muốn tăng tốc khi độ dốc giảm, nhấn lẫy (+) để tăng số. Tùy vào độ dốc, tài xế có thể điều chỉnh lẫy chuyển số trên vô-lăng ở các cấp độ 1, 2 hoặc 3.
- Khi leo dốc: Chuyển về số thấp hơn để tăng lực kéo khi leo dốc, cách làm này tương tự như khi vượt xe. Quy tắc “lên dốc bằng số nào thì xuống dốc bằng số đó” có thể được áp dụng cho cả việc đổ dốc và leo dốc. Trong quá trình leo dốc, tài xế cần chuyển về số thấp để tăng lực kéo, giống như khi vượt xe.
Chú ý chỉ sử dụng khi vượt xe trên xa lộ và luôn tuân thủ quy định pháp luật về việc vượt. Giống như khi đổ dốc, tài xế cũng có thể sử dụng lẫy chuyển số để vượt trong khi xe đang ở chế độ D.
- Vượt xe khác: Trước khi vượt, hãy sử dụng lẫy (-) để chuyển số. Chuyển về số thấp hơn sẽ tăng cường sức kéo và khả năng tăng tốc ngay lập tức, giúp việc vượt trở nên dễ dàng hơn so với chỉ dùng ga. Hãy nhớ chỉ vượt trên xa lộ và tuân thủ luật lệ giao thông. Khi đổ dốc, tài xế cũng nên dùng lẫy chuyển số để vượt ở chế độ D.
- Giảm tiêu hao nhiên liệu: Khi đã quen với việc sử dụng lẫy chuyển số, tài xế có thể tăng số nhanh hơn so với tự động chuyển số. Bấm vào lẫy (+) ngay sau khi nhấc chân khỏi ga sẽ giảm sức cản của động cơ, cho phép xe di chuyển bằng quán tính. Nhiều xe hiện đại cắt nhiên liệu tự động khi xe ở số phù hợp và không dùng ga.
- Đường trơn: Khi khởi hành trên đường trơn, không cần quá nhiều sức kéo để kiểm soát xe tốt hơn.
Sử dụng lẫy (+) để chuyển thẳng lên số 2 và nhấc chân khỏi phanh. Sử dụng lẫy (-) để giảm số và tốc độ, giúp kiểm soát xe tốt hơn khi phanh, đặc biệt trên đường trơn.
- Mất phanh: Trong trường hợp mất phanh, lẫy chuyển số có thể giúp giảm tốc độ xe. Tài xế chỉ cần đẩy cần số về (+) để tăng số và (-) để giảm số. Lưu ý quan trọng: nhiều người thường đẩy cần số lên để xe chạy nhanh hơn, nhưng thực tế là nên đẩy xuống để tăng tốc.
- Khi off-road (vượt địa hình): Hộp số tự động có thể phản ứng chậm trong điều kiện địa hình phức tạp, nhưng việc này có thể được giải quyết bằng cách sử dụng lẫy chuyển số một cách hợp lý.
Tuy nhiên, việc thực hiện các thao tác này không hề đơn giản. Nếu không cẩn thận, có thể gây hại cho động cơ và làm giảm hiệu suất. Do đó, tài xế nên học cách sử dụng chúng một cách thận trọng.
